Historia Parafii w Siemiechowie i Kaplicy na Dybkówce

Historia Parafii w Siemiechowie

Początki chrześcijaństwa w Siemiechowie sięgają aż IX wieku i związane są z działalnością dwóch wielkich apostołów Słowian południowych - św. Cyryla i św. Metodego. Przybyli w nasze strony z Konstantynopola. Objęli swoją nauką Państwo Wiślan, do którego należała ziemia tarnowska, a które w latach 874 - 907 było pod wpływami Państwa Wielkomorawskiego.

Kiedy Państwo Wielkomorawskie (Czesi i Słowacy), przyjęło z rąk św. Metodego wiarę chrześcijańską, zrobił to także książę Wiślan. Mieszkańcy zachodniej Małopolski, a szczególnie doliny Dunajca i Popradu, chętnie przyjmowali zasady i prawdy Ewangelii. Szczególne wrażenie wywarło na nich nabożeństwo do Najświętszej Maryi Panny. Kiedy w 966 roku, za Mieszka I, Polska przyjęła chrzest, mieszkańcy Siemiechowa byli już chrześcijanami.

Do prawdziwego ożywienia ducha chrześcijaństwa doszło jednak w pierwszej dekadzie XI wieku, wskutek apostolskiej działalności siedmiu pustelników, nazywanych mnichami - towarzyszy i uczniów św. Świerada - Benedyktynów reguły św. Romualda, obrządku mediolańskiego, czyli słowiańskiego. Początkowo osiedlili się oni w dolnym Siemiechowie, zwanym Siemiechowcem. Potem przenieśli się w miejsce, w pobliżu którego znaleźli obfite źródło wody. Była tak czysta, że służyła nie tylko do picia, ale też do leczenia, zwłaszcza chorób oczu, a nawet cholery. Swój erem ulokowali w miejscu, gdzie obecnie znajduje się stary, modrzewiowy kościół. Tam też zbudowali małą kapliczkę i katechizowali mieszkańców. Stali się przez to jakby ojcami i wychowawcami osady. Od owych siedmiu mnichów nadano jej nazwę Siedmmnichów, która z czasem została zmiękczona i przekształcona na Siemiechów.

Po sprowadzeniu Benedyktynów do Polski przez Bolesława Chrobrego i ich osiedleniu się w Tyńcu obok Krakowa, żona Władysława Hermana - Judyta, prosząc Boga o potomka dla siebie i męża, razem z innymi licznymi włościami nadanymi Opactwu Benedyktyńskiemu, podarowała mu również Siemiechów.

Benedyktyni obejmując go w posiadanie, zbadali teren i znaleźli cenną w owym czasie sól, którą zaczęli wydobywać. Dla ludności utworzyli parafię, wybudowali plebanię, szkołę, a w miejscu drewnianej kapliczki murowany kościółek, przydzielając do niego szmat ziemi szeroki na 300 kroków, od rzeki Siemiechowianki aż po Rychwałd. Pierwszym proboszczem Siemiechowa został o. Romualdus, mianowany w 1096 roku.

W 1137 roku oddano parafię w opiekę Matce Bożej Gromniczej. W tym samym roku rozpoczęto też budowę nowego, modrzewiowego kościoła, ponieważ dotychczasowy kościółek nie wystarczał dla zaspokojenia potrzeb duchowych zarówno miejscowej, jak i okolicznej ludności. Nowy kościół postawiono tuż obok małego, murowanego, który stał się kaplicą boczną, obniżoną o pół metra. Posiadał on wieżę, dookoła sobótki, 2 krypty pod prezbiterium i 3 ołtarze. W głównym ołtarzu, umieszczony został obraz Najświętszej Maryi Panny z Dzieciątkiem Jezus, przysłany przez Benedyktynów z Tyńca w 1176 roku. Boczne ołtarze poświęcono św. Józefowi i św. Barbarze - patronce górników. W 1180 roku zakończono budowę kościoła, a jego konsekracji, w tym samym roku, dokonał Jan, biskup laodycejski.

Przez 145 lat Siemiechów należał do Opactwa Benedyktynów z Tyńca. Pod ich rządami, ludności powodziło się dobrze, a miejscowość się rozwijała. Ósmym i ostatnim proboszczem był o. Romualdus, który zginął w czasie napadu Tatarów, w 1241 roku. Z 586 mieszkańców wsi ocalało wtedy zaledwie 28. Parafia odpadła od opactwa i pozostała bez duszpasterza przez 40 lat. Kolejny, już świecki proboszcz, zjawił się w Siemiechowie w 1281 roku. Był to ks. Ferdynand Safo - Włoch, który odbudował spaloną plebanię i przywrócił do życia zniszczoną parafię.

W 1304 roku mieszkańcy Siemiechowa, wraz z ludnością Małopolski, wsparli króla Władysława Łokietka w bitwie pod Ojcowem i Wiślicą, czym zasłużyli sobie na specjalną opiekę króla i jego następców. Król Kazimierz Wielki, w 1369 roku w Sączu, nadał Siemiechowianom przywilej prawa magdeburskiego. W 1429 roku, swoim dokumentem potwierdził ten przywilej król Władysław Jagiełło. Od 1440 roku Siemiechów wszedł w posiadanie Spytków z Melsztyna.

W latach 1491-1537, kiedy proboszczem Siemiechowa był ks. Dominik Kobylański, wyremontowano popadający już w ruinę kościół. Uzupełniono wiązania dachowe, pokryto gontem dach i ściany. Z kościoła usunięto zbutwiałe ołtarze i wstawiono nowe. Na wieży osadzono dwa dzwony.

W 1772 roku wojska austriackie zajęły południową część Małopolski, w tym również Siemiechów, który przestał być wsią królewską, a stał się cesarską. Wiązało się to z nowym ustrojem i nowymi, wysokimi podatkami. Dla mieszkańców nastały trudne czasy.

Po nieudanym powstaniu w 1831 roku, za przyczyną wojsk rosyjskich, na terytorium Polski rozprzestrzeniła się epidemia cholery, która zdziesiątkowała ludność. W samym Siemiechowie z 1300 mieszkańców, przy życiu pozostało tylko 580 osób.

18 grudnia 1845 roku do kościoła, przez okno wieży wdarł się złodziej, który skradł srebrny kielich, patenę, monstrancję, korale z ołtarza św. Barbary, wota ofiarowane Matce Boskiej i pieniądze ze skarbonek.

W 1853 roku, ze względu na niedostateczne warunki i zagrożenie zawaleniem ówczesnej szkoły znajdującej się obok plebanii, na wniosek proboszcza, ks. Bartłomieja Olesiaka, wybudowano nową szkołę. Jej uroczyste poświęcenie odbyło się 6 grudnia 1853 roku.

Komitet parafialny, w 1896 roku, podjął decyzję o konieczności budowy kościoła. W 1922 roku zawaliła się wieża starego modrzewiowego kościoła, którą rozebrano, a na jej miejscu postawiono przybudówkę. W 1926 roku przystąpiono do założenia fundamentów nowego kościoła, jednak ze względu na brak funduszy prace wstrzymano. Wznowiono je 22 marca 1929 roku i trwały do 29 lipca 1929 roku. 30 czerwca 1929 roku dziekan tuchowski, ks. prałat Adolf Albin, wraz z proboszczem ks. Ludwikiem Ligaszewskim, poświęcili kamień węgielny pod mury nowego kościoła.

Budowa trwała 24 lata z licznymi przerwami, których przyczyną były zawirowania historyczne związane z II wojną światową i jej następstwami. Ówczesny proboszcz, ks. Julian Sidor doprowadził do przeniesienia wyposażenia ze starego, modrzewiowego kościoła do nowego. 14 czerwca 1953 roku odbyło się poświęcenie nowego kościoła, po czym uroczyście przeniesiono do niego Najświętszy Sakrament.

W 1954 roku, ogłoszonym jako Rok Maryjny, ks. biskup Jan Stepa, uznał kościół parafialny w Siemiechowie za „sanctuarium” Matki Bożej Gromniczej i zezwolił na zyskiwanie w nim, w tym roku, odpustów.

16 lutego 1964 roku poświęcono ufundowane przez Marię i  Tadeusza Śliwów stacje Drogi Krzyżowej, wykonane z gipsu, które zawieszono na ścianach nowego kościoła.

Dalsze prace remontowe w nowym kościele prowadził kolejny proboszcz parafii, ks. Stanisław Mękarski. 26 maja 1974 roku, w dniu odpustu, we Wniebowstąpienie Pana Jezusa, odbyła się jego konsekracja, której dokonał biskup Jerzy Ablewicz. Kościół został konsekrowany pod wezwaniem „Ofiarowania w Świątyni i Wniebowstąpienia Pana Jezusa”. W ołtarzu głównym znajdują się wmurowane przez biskupa relikwie św. Męczenników.

W kolejnych latach kościół doczekał się nowego, miedzianego dachu, ponieważ dachówka którą był pokryty została zniszczona przez niekorzystne warunki atmosferyczne. Wykonano poziomą izolację fundamentów, w oknach wstawiono witraże, dwukrotnie przemalowano wnętrze, przeprowadzono prace remontowo-konserwatorskie ołtarzy, wykonano betonowy chodnik wokół kościoła oraz asfaltowy parking. Wybudowano nową plebanię, w której mieściła się także salka katechetyczna. Stara plebania została rozebrana, a plac przykościelny wyrównany i obsadzony zielenią. Z ozdobnych krzewów parafianie utworzyli „żywy różaniec” i serce.

W 2003 roku w pobliżu starego kościoła, wybudowano grotę, w której umieszczono figurę Matki Bożej, wcześniej znajdującą się w kapliczce przed starą plebanią. Figura została poświęcona przy okazji odpustu parafialnego we Wniebowstąpienie Pańskie, 23 maja 2004 roku.

W lipcu 2005 roku nad głównym wejściem kościoła, na zewnątrz, umieszczono obraz przedstawiający Wniebowstąpienie Pana Jezusa. W kolejnych latach wykonano elewację zewnętrzną oraz chodnik procesyjny wokół kościoła z kostki. Zmodernizowano też oświetlenie i nagłośnienie kościoła.

Szczególny nacisk położono na zabezpieczenie i odrestaurowanie starego, zabytkowego kościoła, wykorzystując w tym celu fundusze z dotacji państwowych na ochronę zabytków. Zabezpieczono w ten sposób fundamenty, konstrukcję i malowidła wewnątrz kościoła. Ostatnio położono nowy gont na dachu i ścianach.

opracowała Jolanta Turska w oparciu o Kroniki Parafii Siemiechów

Historia kaplicy na Dybkówce

Kaplica na Dybkówce od 1973 r. przyciąga rzesze wiernych nie tylko z naszej parafii, ale także z Gromnika, Chojnika i Lichwina. Jej tajemnica została odkryta podczas remontu przeprowadzonego w sierpniu 1975 r. przez ówczesnego proboszcza – ks. Stanisława Mękarskiego. Podczas odkopywania fundamentów znaleziono blaszane pudełko, w którym znajdowała się karteczka z napisem: „W Imię Boże. Kaplica ta jest wybudowana w czwartym roku wojny światowej, w 1917r., w listopadzie, według projektu nadporucznika Hallera, komendanta Schlachtfeldorfa. Budowę przeprowadził Stanisław Słowik z Kalwaryi Zebrzydowskiej ur. w 1867 r. i służący wtenczas w wojsku, przy pomocy robotników żołnierzy austriackich, rosyjskich i włoskich. Roboty ciesielskie wykonał kapral Franciszek Barwig – ze Śląska – Siemiechów 5-XI-1917r.” W pudełku znajdowała się też druga karteczka z tym samym tekstem, w języku niemieckim.

Kaplica położona jest w Siemiechowie Górnym, przy drodze, w małym lasku, na cmentarzu z I wojny światowej. Znajduje się tu ponad 100 grobów poległych Austriaków, Włochów i innych żołnierzy.

W kaplicy znajduje się obraz przedstawiający Pana Jezusa siedzącego na pniu drzewa i pocieszającego żołnierza, który wspiera utrudzoną głowę na Jego kolanach. Obraz ten namalował austriacki żołnierz – Leo Perlberger, prawdopodobnie w 1917 r. Istnieją przypuszczenia, że autorem tego obrazu był Franz Hofer, jednak na obrazie widnieje niewyraźny podpis „Leo Perlberger”. Sam Hofer nie mógł namalować tego obrazu, gdyż zginął 2 maja 1915 r. w Lichwinie i został pochowany na cmentarzu wojennym nr 187.

      Jesienią 1990 r. odbyła się pielgrzymka do Lichenia, z której przywieziona została kapliczka z kopią Cudownego Obrazu Matki Boskiej Licheńskiej. 4 listopada 1990 r. została ona poświęcona w kościele parafialnym w Siemiechowie, a następnie zawieszona w kaplicy na Dybkówce.

opracowała Jolanta Turska w oparciu o Kroniki Parafii Siemiechów